Học CFA: Perfect Competition - Thị trường cạnh tranh hoàn hảo (P3)

Trong loạt bài viết về môn Economics, topic sẽ cover 4 cấu trúc của thị trường xuất hiện trong các dạng bài tập của đề thi CFA, bao gồm: perfect competition (thị trường cạnh tranh hoàn hảo), monopolistic competition (thị trường độc quyền cạnh tranh), oligopoly (thị trường độc quyền nhóm), and monopoly (thị trường độc quyền).

Để có thể đi sâu phân tích, mỗi ngành nghề sẽ được xét trên 5 cấu phần quan trọng, bao gồm:

(1) Số lượng doanh nghiệp và quy mô của chúng.

(2) Dựa vào đâu mà doanh nghiệp có thể khác biệt hóa sản phẩm của mình.

(3) Sức mạnh mà doanh nghiệp có thể dùng để quyết định giá sản phẩm.

(4) Rào cản cho những doanh nghiệp mới tham gia hay bước ra khỏi ngành.

(5) Dựa vào những thành tố ngoài giá nào mà doanh nghiệp có thể dùng để cạnh tranh với các doanh nghiệp khác trong ngành.



Mô hình Thị trường cạnh tranh hoàn hảo

Trong điều kiện của một thị trường cạnh tranh hoàn hảo, khi đó nhiều công ty sản xuất ra những hàng hóa có tính giống nhau, và áp lực cạnh tranh buộc những câu ty này đều phải đem hàng hóa ra bán ở cùng một thị trường, đồng thời rào cản cho việc gia nhập và rút ra khỏi ngành cực kỳ thấp, và các công ty trong cùng một ngành chỉ có cách duy nhất là dùng chính sách điều chỉnh giá để cạnh tranh với những đối thủ khác trong cùng ngành. Lúc này, doanh nghiệp sẽ đối diện với đường cầu có độ co dãn hoàn toàn khi mà giá hoàn toàn chịu tác động của lượng cầu trên thị trường và không có một doanh nghiệp nào đủ lớn để quyết định giá của một sản phẩm.

Xem thêm:
http://kakata.vn/hoc-cfa-economics-loi-suat-bien-giam-dan-p2.t1772.html

​

Trong điều kiện cạnh tranh hoàn toàn, một công ty sẽ tiếp tục mở rộng hoạt động sản xuất đến khi biên doanh thu (MR) bằng với biên chi phí (MC). Nói thêm về doanh thu biên và chi phí biên, doanh thu biên tức là sự gia tăng doanh thu thêm trên một đơn vị sản phẩm, ví dụ như bán 100 ổ bánh mì thu được 1000$ (10$ một ổ), tuy nhiên bán 101 ổ bánh mì thu được 1011$, MR của ổ vừa thêm được là (1011-1000)/(101-100)=11$. Đối với một Price taker (tức doanh nghiệp trong cùng một ngành), MR đơn giản là mức giá chung mà mọi doanh nghiệp tham gia đều phải chấp nhận để hàng hóa sản phẩm của mình được bán trên thị trường. Minh họa bằng Chart sau:



Hầu khắp các công ty trên thị trường cố gắng tối đa hóa lợi nhuân bằng cách sản xuất và bán những sản phẩm mà theo đó, doanh thu biên được bằng với chi phí biên. Có 2 khảo hướng được nhận định bao gồm (a) Khảo hướng biên và (b) Khảo hướng tổng chi phí và tổng doanh thu.

Theo đó, trong khảo hướng biên chỉ ra rằng trong ngắn hạn – short run, lợi ích kinh tế được tối đa hóa tại mức sản lượng mà doanh thu biên bằng chi phí biên, tương ứng với việc tổng doanh thu trừ cho tổng chi phí sẽ cho ra mức lợi nhuận cực đại. Nói thêm một ít theo nguyên tắc toán học nhé, để có được hàm tổng doanh thu trừ cho tổng chi phí (TR-TC) đạt giá trị tối đa thì hàm chi phí biên (MR-MC)=0 – hàm số đạt cực đại khi đạo hàm hàm số đó bằng không. Theo đó, điểm tối ưu này được gọi là điểm cân bằng - equilibrium trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

Thay đổi trong đường cầu, điểm Entry và Exit, và những sự thay đổi về mặt quy mô

Trong ngắn hạn, một sự thay đổi tăng trong nhu cầu của thị trường sẽ dẫn đến một sự dịch chuyển đường cầu về phía bên phải) sẽ làm tăng giá trị của cả mức giá cân bằng và sản lượng cân bằng, ngược lại đối với một sự thay đổi giảm trong nhu cầu của thị trường. Mời quý anh chị em theo dõi sự thay đổi của đường cầu dưới với sự thay đổi tăng trong nhu cầu của thị trường dưới điều kiện cạnh tranh hoàn toàn nhé.

​

Câu chuyện bán muối

Theo đó, do tính trạng thiếu muối nên nhu cầu về muối trong nền kinh tế tăng lên, đường cầu về muối dịch chuyển song song từ D1 đến D2, trong khi lượng cung không thay đổi, lúc này mức giá cân bằng và sản lượng cân bằng cũng tăng tương ứng từ P1 đến P2 và Q1 đến Q2. Qua chart bên cạnh, lúc này giá muối tăng lên làm các doanh nghiệp bán muối gia tăng sản xuất làm tăng mức sản lượng lên để có thêm được lợi ích kinh tế từ nhu cầu muối đang tăng trong nền kinh tế. Tuy nhiên, trong dài hạn sẽ có càng nhiều doanh nghiệp tăng sản lượng và nhiều doanh nghiệp mới lại nhảy vào bán muối trong khi lượng nhu cầu không tăng thêm. Sau cùng khi cầu có chiều hướng giảm, giá và sản lượng cân bằng trong ngắn hạn đều sẽ có chiều hướng suy giảm, và trong dài hạn, các doanh nghiệp sẽ điều chỉnh giảm quy mô hoạt động và tìm cách thoát khỏi thị trường.

Permanent change in demand – Cuối cùng mức giá vẫn về mức giá cân bằng ban đầu nhưng sản lượng lại tăng lên

Tiếp tục mô hình hóa câu chuyện bằng chart nhé

​

Điểm cân bằng ban đầu được diễn tả bởi điểm Qo và Po, tuy nhiên khi nhu cầu dài hạn về một loại hàng hóa dịch vụ tăng lên, đường cầu được dịch chuyển về phía bên phải, điểm cân bằng dài hạn, long-run equibrium được di chuyển từ QoPo lên Q1P1. Sau đó, về mặt dài hạn, nhiều doanh nghiệp cùng nhảy vào đồng thời các doanh nghiệp sẵn có tăng sản lượng sản xuất làm đường cung dịch chuyển từ S0 sang S1, lúc này, điểm cân bằng lại được chuyển về điểm Q2P2 từ điểm Q1P1. Mức giá lại về với mức giá cân bằng khi P0=P2, nhưng lúc này sản lượng được nâng lên với Q2>Q1>Q0. Với diễn biến được phân tích trên đồ thị bên phải, đường giá cũng di chuyển từ điểm Po=MR=MC=ATC.

Những topic tiếp theo sẽ viết về những mô hình khác mà nội dung CFA đề cập, mong quý anh chị em tiếp tục theo dõi nhé!!

Thanks and hope the Luck be with you!!!